หลักสูตรเฉพาะคนพิการ

หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กำหนดแนวทางดำเนินงานไว้ว่า “ การจัดการศึกษาสำหรับกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ เช่น ผู้ที่มีความบกพร่องในด้านต่าง ๆ ผู้มีความสามารถพิเศษ การศึกษาทางเลือกที่จัดโดยครอบครัวและองค์กรต่าง ๆ การจัด  การศึกษาดังกล่าวสถานศึกษาสามารถปรับมาตรฐานการเรียนรู้ในหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551  ได้โดยการอนุมัติจากปลัดกระทรวงศึกษาธิการผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการส่งเสริมสนับสนุนและประสานงานความร่วมมือการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย หรือหลักสูตรเฉพาะความพิการแต่ละประเภทของ กศน.ได้” ดังนั้น ในการจัดทำหลักสูตร กระบวนการเรียนรู้ การทดสอบทางการศึกษา การวัดและประเมินผลการศึกษาให้สถานศึกษาดำเนินการให้สอดคล้องกับสภาพความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภท ตามรูปแบบ หลักเกณฑ์และวิธีการที่สถานศึกษาเห็นสมควร โดยดำเนินการดังนี้
- วิเคราะห์หลักสูตร
- วิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการ และชุมชน
- กำหนดโครงสร้างหลักสูตรและหน่วยการเรียนรู้ของสถานศึกษา
- จัดทำแผนการเรียนรู้ร่วมกับนักศึกษาพิการและ ผู้ดูแลคนพิการ

   2.11 การวัดและประเมินผลการเรียน

     การวัดและประเมินผลการเรียน เป็นกระบวนการให้ได้มาซึ่งข้อมูลสารสนเทศที่แสดงถึงการพัฒนาความก้าวหน้า ความสำเร็จ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาพิการ และข้อมูลที่จะเป็นประโยชน์เกิดการพัฒนาและเรียนรู้ได้เต็มศักยภาพ เกิดทักษะกระบวนการและค่านิยมที่พึงประสงค์ ซึ่งสถานศึกษาในฐานะเป็นผู้รับผิดชอบการจัดการศึกษาจะต้องจัดทำระเบียบและแนวปฏิบัติในการวัดและประเมินผลการเรียนของสถานศึกษา เพื่อให้บุคลากรที่เกี่ยวข้องทุกฝ่ายถือปฏิบัติร่วมกัน และเป็นไปในมาตรฐานเดียวกัน

   การวัดและประเมินผล มี 2 ระดับ คือ
          1)ประเมินในระดับสถานศึกษา เป็นการดำเนินการวัดผลการเรียนเป็นรายวิชา ประเมินกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิตและการประเมินคุณธรรม
          2)การประเมินคุณภาพการศึกษานอกระบบระดับชาติ สถานศึกษาต้องจัดให้นักศึกษาพิการเข้ารับการประเมินในภาคเรียนสุดท้ายก่อนสอบปลายของภาคเรียนนั้น ๆ โดยไม่มีผลต่อการได้หรือตกของนักศึกษาพิการ

     การวัดและประเมินผลการศึกษาเป็นรายวิชา ให้สถานศึกษาดำเนินการให้สอดคล้องกับความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภทและบุคคล  ตามรูปแบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการที่สถานศึกษาเห็นสมควร ตามกรอบการวัดและประเมินผลการเรียนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ดังนี้
    1)กรณีคนพิการที่สามารถเรียนได้เหมือนคนปกติทั่วไปให้ใช้เกณฑ์การประเมินผลในรายวิชานั้น ๆ ตามปกติ
    2)กรณีคนพิการที่สามารถเรียนร่วมกับคนปกติทั่วไปได้ แต่มีปัญหาข้อจำกัดหรืออุปสรรคต่อการเรียนรู้ต้องพิจารณาปรับวิธีการประเมิน การกำหนดเวลาในการประเมิน อุปกรณ์และเครื่องมือวัดผล สิ่งจำเป็นอื่น ๆ ให้เหมาะสมสอดคล้องกับความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภทและบุคคล 
    3)กรณีนักศึกษาพิการรุนแรง มีปัญหาไม่สามารถเรียนในรายวิชาใดให้ประเมินผลตามจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมที่กำหนดไว้ในแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP)  และแผนการสอนเฉพาะบุคคล (IIP) เป็นการประเมินเฉพาะบุคคลไม่ต้องเปรียบเทียบกับนักศึกษาปกติ สามารถใช้วิธีการประเมินที่หลากหลาย เช่น การสังเกต การตอบคำถาม การปฏิบัติจริง  ฯลฯ  

      การรายงานผลการวัดและประเมินผลนักศึกษาพิการ
            1)กรณีคนพิการที่สามารถเรียนได้เหมือนคนปกติทั่วไปให้ดำเนินการรายงานผล การวัดและประเมินผลตามระเบียบและเงื่อนไขหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 
             2)กรณีคนพิการที่สามารถเรียนร่วมกับคนปกติทั่วไปได้แต่มีปัญหาข้อจำกัดหรืออุปสรรคต่อการเรียนรู้แต่ได้รับการพิจารณาให้ปรับวิธีการประเมิน   การกำหนดเวลาในการประเมิน  อุปกรณ์และเครื่องมือวัดผล สิ่งจำเป็นอื่น ๆ ให้เหมาะสมสอดคล้องกับความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภทและบุคคล ให้ดำเนินการรายงานผลการประเมินตามระเบียบและเงื่อนไขตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 
             3)กรณีนักศึกษาพิการรุนแรง มีปัญหาไม่สามารถเรียนในรายวิชาใด ให้ประเมินผลตามจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมที่กำหนดไว้ในแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) และแผนการสอนเฉพาะบุคคล (IIP) เป็นการประเมินเฉพาะบุคคลไม่ต้องเปรียบเทียบกับนักศึกษาปกติ สามารถใช้วิธีการประเมินที่หลากหลาย เช่น การสังเกต การตอบคำถาม การปฏิบัติจริง ฯลฯ โดยเลือกใช้วิธีการประเมินให้สอดคล้องและเหมาะสมกับศักยภาพของแต่ละบุคคล ให้สถานศึกษารายงานผลความก้าวหน้าของนักศึกษาตามที่กำหนดไว้ในแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) และแผนการสอนเฉพาะบุคคล (IIP) เป็นระยะ ๆ และให้นำรายงานดังกล่าวแนบผลการเรียนในแต่ละภาคเรียนเพื่อให้ผู้ดูแลคนพิการ และผู้ที่เกี่ยวข้องรับทราบ
          เอกสารหลักฐานการศึกษา
เอกสารหลักฐานการศึกษาให้เป็นไปตามที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนด สถานศึกษาทุกแห่งต้องใช้เอกสารหลักฐานการศึกษาเหมือนกัน เพื่อประโยชน์ในการสื่อความเข้าใจที่ตรงกันและการส่งต่อ ได้แก่ 
   1)ระเบียนแสดงผลการเรียน
   2)หลักฐานแสดงวุฒิการศึกษา (ประกาศนียบัตร)
   3)แบบรายงานผู้สำเร็จการศึกษา
   4)แผนการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP)
   5)รายงานผลการประเมินการดำเนินการตามแผน 
   6)แฟ้มประวัติและแฟ้มสะสมผลการเรียนของนักศึกษา
         เอกสารหลักฐานการศึกษาอื่น ๆ สถานศึกษาต้องพิจารณาจัดทำเพื่อใช้ประกอบการจัดการศึกษาตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ตามที่เห็นสมควร เช่น แบบประเมินผลกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต การประเมินคุณธรรม

หมายเหตุ   
 ให้ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมจากคู่มือการดำเนินงานหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช  2551